Сүүлийн өдрүүдэд Улаанбаатар хотын барилгажсан бүсүүдэд могой орж ирсэн тухай мэдээлэл нэмэгдэж, улмаар могойд хатгуулсан тохиолдлууд илүүтэй бүртгэгдэх боллоо. Энэ нь ялангуяа ногоон бүс, зуслангийн бүсэд аялж, амарч буй иргэдийн хувьд анхаарал болгоомж шаардах нөхцөл үүсгэж байна.

Нийслэлийг тойрсон бүсэд элбэг амьдардаг хорт могойн нэг нь бамбай хоншоорт могой юм. Цочоож эсвэл шууд тулсан нөхцөлд энэ төрлийн могой хороо ялгаруулж, хазах буюу боомилох байдлаар хариу үйлдэл үзүүлдэг. Ийм үед үзүүлэх анхны тусламж зөв байх нь цаашдын хүндрэл, амь насанд заналхийлэх эрсдэлийг бууруулах чухал хүчин зүйл болдог.

Могойд хатгуулсны дараа өвдөлт янз бүрээр илэрч болох ч хүнд хэлбэрээр явагдах нь элбэг. Энэ үед хамгийн түрүүнд хатгуулсан хэсгийн дээр байрлалтай газарт чангалуур тавих хэрэгтэй. Резинэн материал хамгийн тохиромжтой. Ингэснээр хор цусны урсгалаар биеэр тархахаас хэсэг хугацаанд сэргийлж чадна.

Хүмүүсийн түгээмэл хийдэг алдаа бол сорох явдал юм. Гар болон амны салст бүрхэвчээр дамжин хор шингэх аюултай тул могойн хорыг сорж гаргахыг хатуу хориглоно. Харин орчин нөхцөл боломжтой бол зориулалтын вакуум соруулагч эсвэл бумба ашиглан соруулж болно. Үүний тулд жижиг шилэн савны (аяга, хундага зэрэг) амыг доош харуулж, доороос нь халааж хийгүй болгоод, шархны хэсэгт түргэн шуурхай нааж хэрэглэнэ. Ингэж соруулсны дараа шархыг спирт, марганц, эсвэл ариутгалын бусад бодисоор сайтар цэвэрлэж бооно.

Чангалуур, боолт хийсний дараа хазуулсан гар, хөлийг аль болох хөдөлгөөнгүй байлгах, мөн хохирогчийг яаралтай эмнэлэгт хүргэх нь зайлшгүй чухал. Өвдөлт нь даамжирч байвал өвчин намдаах эм өгч болох ч өөр төрлийн эмчилгээ хийхээс зайлсхийх хэрэгтэй. Эмнэлэгт хүргэгдсэн даруйд эмч хорыг саармагжуулах, цусны хэмжээ нөхөх зэрэг шаардлагатай арга хэмжээг шийдвэрлэнэ.

Иргэд ногоон бүс, хөдөө орон нутагт амрахдаа ургамалтай газарт гишгэх, суухдаа болгоомжтой байх, урт өмд, гутал өмсөх, гэрийн орчныг цэвэр байлгах нь могойнд хатгуулах эрсдэлийг бууруулах энгийн ч гэлээ чухал хамгаалалт болдог.

Энэхүү зөвлөмжийг Байгаль орчны судалгаа шинжилгээний төвийн мэдээлэлд үндэслэн бэлтгэсэн болно.