Өнгөрсөн 30 жилийн туршид хийгдсэн томоохон судалгаа эрүүл хөгшрөлтөд ургамлын гаралтай хүнс зонхилсон хооллолт хамгийн эерэг нөлөө үзүүлдгийг нотолжээ. Энэхүү судалгааг АНУ-ын Харвардын их сургуулийн судлаачид ахлан 100 гаруй мянган гаруй хүний эрүүл мэнд, хоол хүнс, насжилтын уялдааг нарийвчлан судалжээ.

Судлаачид "эрүүл хөгшрөлт"-ийг 70 нас хүрэх үед ямар ч архаг өвчингүй байх, ой санамж, сэтгэцийн чадамж хэвийн хадгалагдсан байх, бие махбодийн хувьд идэвхтэй байх зэргээр тодорхойлжээ. Үүнд хүрэхэд хүн бүрийн сонголт өөр өөр ч нийтлэг үр дүн нь хоолны дэглэмтэй шууд хамааралтай байв.

Судалгааны хүрээнд олон төрлийн “эрүүл” хэмээн тооцогддог хооллолтын хэв маягийг харьцуулж үзэхэд “Alternative Healthy Eating Index” буюу AHEI дэглэм хамгийн өндөр үр дүнтэй гэж гарч иржээ. Энэ дэглэмийг тогтмол баримталсан хүмүүсийн 70 насандаа эрүүл байх магадлал хамгийн сул дагагчидтай харьцуулахад 86 хувь илүү байжээ. Түүнчлэн 75 нас хүрэхэд тэдний эрүүл амьдрах боломж 2.24 дахин өндөр байв.

AHEI нь Харвардын эрдэмтдийн боловсруулсан индекс бөгөөд зүрх судасны өвчин, хавдар, чихрийн шижин зэрэг архаг өвчнөөс сэргийлэх зорилготой. Энэхүү дэглэм нь голчлон жимс, хүнсний ногоо, бүхэл үр, буурцаг, самар зэрэг ургамлын гаралтай хүнс хэрэглэхийг уриалдаг. Харин боловсруулсан мах, хэт их өөх тос, чихэрлэг ундааны хэрэглээг багасгахыг зөвлөдөг байна.

Судалгаанд хамрагдсан хүмүүсийн ердөө 10 хувь нь дээрх шалгуурыг хангасан буюу эрүүл хөгшрөлттэй байсан нь эрүүл амьдрахуйд хүрэх зам хэдий амаргүй ч хичээл зүтгэл, мэдлэг, зөв дадал зуршлын ач холбогдлыг тод харуулж байгаа юм.

Эрдэмтдийн үзэж буйгаар чанартай хөгшрөлт гэдэг нь зөвхөн урт наслах бус, бие болоод оюуны хувьд эрүүл байх тухай ойлголт бөгөөд энэ нь хувь хүний шийдвэрээс гадна нийгмийн бодлого, хүнсний хангамж, боловсролын тогтолцоотой салшгүй холбоотой. Иймээс энэхүү судалгаа нь улс орнуудын хүнсний бодлого, ирээдүйн эрүүл мэндийн стратегийг тодорхойлоход чухал суурь баримт болохоор байна.