Эрэгтэй хүний биологийн гол тэмдэг болох Y хромосом генийн бүтцээс аажмаар устаж байгааг тогтоожээ. 

Хүн болон бусад хөхтөн амьтдын хувьд эмэгчин нь XX хромосомтой байдаг бол эрэгтэй нь XY хромосомыг агуулдаг байна. Иймд Y хромосом нь үр удмын хүйсийг тодорхойлогч бөгөөд хүний генийн бүтцээс Y хромосом багасаж, хувьслын шугамаар бүрмөсөн алга болох хандлагатай байгааг эрдэмтэд тогтоожээ.

Y хромосомын идэвхтэй ген анх нь 900 орчим байсан боловч 166 сая жилийн дараа дийлэнх нь устаж, 55 орчим нь үлджээ. Харин 11 сая жилийн дараа Y хромосом нь бүрмөсөн устаж алга болох төлөвтэй байна хэмээн эрдэмтэд таамаглаад буй. 

Амьтдын хувьд мэрэгч амьтад аль хэдийн Y хромосомоо алдсан ч үргэлжлэн орших чадвартай байгаа юм. Зүүн Европын үлийн цагаан оготно болон Японы нугастай хархнууд Y хромосомоо алдсан байна. Устсан Y хромосомын ихэнх генүүд өөр хромосом руу шилжсэн болохыг Хоккайдогийн их сургуулийн Асато Куройвагаар ахлуулсан баг нугастай хархнууд дээр хийсэн туршилтаараа олж илрүүлжээ. 

Тэгвэл энэ нь хүн төрөлхтний хувьд бараг л боломжгүй зүйл аж. Y хромосом устаж, үгүй болох нь хүн төрөлхтний устах аюулд хүргэж болзошгүй юм. Гэвч шинжлэх ухаан болон хүн төрөлхтний дасан зохицох чадвар, хувьсал нь олон сая жилийн турш хөгжиж буй. Ирээдүй тодорхойгүй хэвээр байгаа ч өөрчлөлт нь амьдралын нэг хэсэг гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх нь маш чухал юм.

Эрдэмтэд тус салбарыг үргэлжлүүлэн судалсаар байгаа бөгөөд шинжлэх ухааны тусламжтайгаар уг асуудлыг шийдэх боломжтой гэж үзэж байгаа аж.