Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг 2025 оны гуравдугаар сарын 17-нд УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин тэргүүтэй гурван гишүүн өргөн мэдүүлсэн. Төслийг УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх эсэхийг энэ долоо хоногт шийдвэрлэж, олонхийн саналаар хэлэлцэхийг дэмжлээ.

Төслийн гол зорилго нь хууль сахиулах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, ял эдлүүлэх ажиллагаанд гүйцэтгэх ажлаар дамжин хэрэгжиж буй нууц үйл ажиллагаанд парламентын хяналт тогтоох эрх зүйн үндсийг бүрдүүлэх явдал юм. Төсөл санаачлагчийн тайлбараар, энэ нь Үндсэн хуулиар иргэдэд олгогдсон эрх, эрх чөлөөг хамгаалах тогтолцоог бэхжүүлэх нэг хэлбэр гэж үзжээ.

Хуульд тусгаснаар “Хууль сахиулах ажиллагааны тусгай хяналтын дэд хороо”-г Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны бүрэлдэхүүнд байгуулж, гүйцэтгэх ажиллагаа буюу мөрдөн шалгах болон нууц хяналтын ажиллагаанд хяналт тавих чиг үүрэгтэй байхаар тусгасан. Үүний зэрэгцээ одоо ажиллаж буй Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны дэргэдэх тусгай хяналтын дэд хороо нь тагнуулын болон цэргийн тагнуулын байгууллагын үйл ажиллагаанд хяналт тавих чиг үүрэгтэй хэвээр хадгалагдана.

Хуулийн төсөл хэрэгжсэн тохиолдолд төсөвт нэмэлт зардал үүсэхгүй гэж төсөл санаачлагчид тодотгосон. Гэсэн ч Төрийн байгуулалтын байнгын хороо энэ сарын 24-ний өдөр уг төслийг үзэл баримтлалын түвшинд хэлэлцэхийг дэмжээгүй юм.

Чуулганы хуралдааны үеэр УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар уг төслийг хэлэлцэхийг дэмжиж буйгаа илэрхийлсэн бол гишүүн Б.Энхбаяр эсрэг байр суурь илэрхийлсэн. Санал хураалтын дүнд олонхын санал төслийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэж, анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүлэв.

Ийнхүү байнгын хорооны түвшинд дэмжигдээгүй ч парламентын нэгдсэн хуралдаанаар дэмжигдсэнээр хуулийн төсөл хэлэлцүүлгийн шатанд орж, хууль сахиулах байгууллагын дотоод үйл ажиллагаанд илүү хяналттай, ил тод байдал бүрдүүлэх шинэ бүтэц хэлэлцэгдэх боломж бүрдлээ.